Η βιβλιοθεραπεία εμφανίστηκε επίσημα ως όρος ήδη από το 1916 στο αμερικανικό περιοδικό Atlantic Monthly (Pehrsson & McMillen, 2007), και άρχισε να γίνεται δημοφιλής μέθοδος κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο στη Μ.Βρετανία και στις ΗΠΑ όπου η θεραπεία των νοσηλευόμενων ασθενών και των στρατιωτών που υπέφεραν από μετατραυματικό στρες συχνά περιλάμβανε και λογοτεχνικά βιβλία (Shechtman, 2009, σελ.21). https://www.psychografimata.com
Τόσο τα απλά και ποιοτικά βιβλία αυτοβοήθειας όσο και τα επιστημονικά εγχειρίδια που προορίζονται για θεραπεία ενισχύουν την αίσθηση της προσωπικής αποτελεσματικότητας του ατόμου, καθώς του δίνουν την ευκαιρία να αναλάβει την ευθύνη για την εργασία και την πρόοδό του.
Γιατί ένα βιβλίο μπορεί να θεωρηθεί συμπληρωματικό μέσο για ψυχοθεραπεία;
- Η βιβλιοθεραπεία ικανοποιεί την ανάγκη του ανθρώπου για έλεγχο και προσανατολισμό, προσφέροντας συχνά βήμα-προς-βήμα οδηγίες που καθοδηγούν τον αναγνώστη. Αυτή η διαδικασία λειτουργεί ως εναλλακτικός τρόπος μάθησης, επιταχύνοντας τη θεραπεία και ενισχύοντας την αίσθηση της προσωπικής ευθύνης για την αλλαγή.
- Η βιβλιοθεραπεία προσφέρει περισσότερα από απλή πληροφόρηση. Αυξάνει την ενόραση, προκαλεί συζητήσεις, επικοινωνεί αξίες, μειώνει την αίσθηση της απομόνωσης και παράγει λύσεις (Briggs & Pehrsson, 2008). Εκτός από τα βιβλία αυτοβοήθειας και τα επιστημονικά εγχειρίδια, τα λογοτεχνικά βιβλία έχουν επίσης θεραπευτική αξία, καθώς «ξυπνούν» συναισθήματα και βοηθούν τους αναγνώστες να κατανοήσουν και να επεξεργαστούν τα συναισθήματά τους.
- Η βιβλιοθεραπεία συνιστάται συνήθως ως επικουρική θεραπεία και θεωρείται πιο αποτελεσματική όταν συνδυάζεται με άλλες θεραπευτικές προσεγγίσεις. Ωστόσο, όταν διαβάζει κανείς ένα βιβλίο αυτοβοήθειας, μπορεί να συμβούν τρία πράγματα: α) το άτομο ακολουθεί τις προτάσεις του βιβλίου και βλέπει βελτίωση, β) ακολουθεί τις προτάσεις αλλά επηρεάζεται αρνητικά, ή γ) δεν επηρεάζεται καθόλου.
Είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι η θεωρία ενός βιβλίου αυτοβοήθειας μπορεί να μην κατανοηθεί σωστά αν δεν συνοδευτεί από την ερμηνεία ενός ειδικού ψυχικής υγείας, ο οποίος, ιδανικά, θα πρέπει να έχει μελετήσει και ο ίδιος τη θεωρία πριν τη μεταδώσει.
Ως εκ τούτου, η σωστή επιλογή βιβλίου είναι κρίσιμη, καθώς μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την αποτελεσματικότητα της ψυχοθεραπείας. Χρειάζεται προσοχή, καθώς μπορεί το λάθος βιβλίο να επιλεγεί από το λάθος άτομο, στη λάθος στιγμή.
Βιβλιογραφία
«ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΕΣ: Αντιμετώπιση Ψυχικών Διαταραχών, Δρ. Μαρία Δ. Σινανίδου
Briggs, CA & Pehrsson, D-L (2008). Use of bibliotherapy in the treatment of grief and loss: A guide to current counseling practices. Adultspan journal, 7, 32-42.
Adams, S.J. & Pitre N.L. (2000). Who uses bibliotherapy and why? A survey from an underserviced area. The Canadian Journal of Psychiatry, 45, 645-649.
Δ. Διδαγγέλου – τι είναι η βιβλιοθεραπεία www.psychografimata.com/τι-είναι-η-βιβλιοθεραπεία/
- Τα βιβλία ως μέσο ψυχικής υποστήριξης - 13 Φεβρουαρίου 2025