Youth Coach ή Ψυχολόγο: Τι να επιλέξω για το έφηβο παιδί μου;

Στο μεταίχμιο μεταξύ παιδικότητας και ενηλικίωσης, η περίοδος της εφηβείας αποτελείται από έντονες αλλαγές και προκλήσεις τόσο για τους εφήβους όσο και για τους γονείς τους. Οι έφηβοι καλούνται να διαχειριστούν διάφορες αλλαγές στο σώμα, στην ψυχολογία και τη συμπεριφορά τους, στις κοινωνικές τους σχέσεις καθώς επίσης και την ακαδημαϊκή πίεση η οποία ολοένα και αυξάνεται. Σύμφωνα με έρευνες, έχει παρατηρηθεί ότι τα τελευταία χρόνια μετα την πανδημία COVID-19, έχουν αυξηθεί τα επίπεδα άγχους στους νέους καθώς και τα συμπτώματα σοβαρής κατάθλιψης. Πιο συγκεκριμένα, 1 στους 4 εφήβους ηλικίας 16-24 χρονών, έχουν διαγνωστεί με σοβαρή κατάθλιψη. Αυτό δείχνει ότι οι νέοι μας σήμερα βιώνουν μεγαλη συναισθηματική πίεση, γι’αυτό και χρειάζονται υποστήριξη. Οι γονείς αντιλαμβανόμενοι την κατάσταση στην οποία βρίσκονται τα παιδιά τους, συχνά αναρωτιούνται αν χρειάζεται να απευθυνθούν σε ψυχολόγο ή σε έναν coach. Γι’αυτόν τον λόγο, σε αυτό το άρθρο θα αναλύσουμε τις διαφορές που έχει ένας ψυχολόγος με έναν coach και σε ποιες περιπτώσεις είναι πιο ωφέλιμο να επιλέξουμε τον ένα και πότε τον άλλο και επίσης αν μπορούν να συνδυαστούν.

 

Σε ποιες περιπτώσεις επιλέγω έναν ψυχολόγο/ψυχοθεραπευτή;

Ο ψυχολόγος/ψυχοθεραπευτής ασχολείται με τη μελέτη της ανθρώπινης συμπεριφοράς προσφέροντας θεραπεία σε άτομα που αντιμετωπίζουν βαθύτερα συναισθηματικά τραύματα ή βαθύτερες δυσκολίες που επηρεάζουν τη σωματική, ψυχική ή συναισθηματική λειτουργικότητα των ανθρώπων. Ο ψυχολόγος εστιάζει στο «γιατί» του προβλήματος, εμβαθύνοντας σε ψυχολογικά θέματα και βοηθώντας το άτομο να κατανοήσει από πού προέρχονται ορισμένα συναισθηματικά μοτίβα ή συμπεριφορές, έτσι ώστε να τις θεραπεύσει.

Για παράδειγμα, αν ένας νέος παρουσιάζει έντονα και διαρκή συμπτώματα άγχους ή κατάθλιψη ή αν αρχίσει να απομονώνεται απο φίλους και οικογένεια και δεν έχει διάθεση για τίποτα, τότε αυτό είναι ένα σημάδι ότι ο νέος πιθανόν να χρειάζεται να επισκεφθεί έναν ψυχολόγο. Ένα άλλο παράδειγμα το οποίο χρήζει ψυχολογικής στήριξης και ενδυνάμωσης είναι όταν ένα νέο παιδί αντιμετωπίζει συναισθηματικά τραύματα τα οποία προέρχονται από σχολικό εκφοβισμό (bullying), κάποια απώλεια, διαζύγιο καθώς επίσης αν έχει αυτοτραυματικές τάσεις.

 

Σε ποιες περιπτώσεις επιλέγω έναν youth coach;

Το youth coaching λειτουργεί διαφορετικά από την ψυχοθεραπεία. Ο youth coach μέσα από δυναμικές ερωτήσεις βοηθά τους νέους να ανακαλύψουν ποιοι πραγματικά είναι και τι θέλουν να πετύχουν στη ζωή τους. Αυτή η διαδικασία προσωπικής ανάπτυξης βοηθά τους νέους να ενισχύσουν την αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμησή τους, να μάθουν να υλοποιούν τους στόχους τους, να παίρνουν αποφάσεις με βάση τις δικές τους αξίες και να κυνηγούν τα όνειρά τους.

Σε αντίθεση με την ψυχοθεραπεία η οποία εστιάζει στο παρελθόν αναλύοντας το «γιατί» μιας συγκεκριμένης κατάστασης ή γεγονότος, το youth coaching είναι εστιασμένο στο παρόν και στο μέλλον, αναλύοντας το «πώς» θα φτάσει ο νέος στον στόχο του. Επίσης ο youth coach «δεν θεραπεύει» προβλήματα, ούτε δίνει συμβουλές, αλλά παρέχει στον νέο τον απαραίτητο χώρο που χρειάζεται με σκοπό να ξεκαθαρίσει αυτά που τον προβληματίζουν, να ενδυναμωθεί και να αναλάβει την ευθύνη του εαυτού του, έτσι ώστε να αλλάξει τη ζωή του.

Για παράδειγμα, αν ένας νέος έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση, αλλά δεν έχει κάποια διαγνωσμένη ψυχολογική διαταραχή, τότε ο youth coach μπορεί να τον βοηθήσει να ξεκινήσει να πιστεύει στον εαυτό του και στις ικανότητές του, μαθαίνοντας να θέτει στόχους και να τους υλοποιεί και ως εκ τούτου να μπορέσει να ενισχύσει και την ψυχική του ανθεκτικότητα. Επίσης, αν ένας νέος δυσκολεύεται να πάρει αποφάσεις και να βάλει προτεραιότητες στη ζωή του ή αισθάνεται μπερδεμένος σχετικά με το μέλλον του, τότε και σε αυτή την περίπτωση ο youth coach είναι το ιδανικό άτομο που μπορεί να του παρέχει την καθοδήγηση που χρειάζεται.

Επιπλέον κάτι το οποίο πολλοί γονείς αγνοούν κατά τη διάρκεια επιλογής coach είναι να εξετάσουν αν ένας coach είναι πιστοποιημένος από από έναν διεθνώς αναγνωρισμένο οργανισμό coaching (π.χ. ICF – International Coaching Federation). Αυτό εξασφαλίζει ότι ο youth coach εργάζεται με βάση τους κώδικες δεοντολογίας, τις επιστημονικές μεθόδους που απαιτούνται και όχι αυθαίρετες προσωπικές προσεγγίσεις.

 

Ποια είναι η σωστή επιλογή για το παιδί μου;

Η επιλογή εξαρτάται από τις ανάγκες του παιδιού στην παρούσα φάση. Αν το παιδί σου φαίνεται να παλεύει με συναισθηματικές δυσκολίες, βιώνει έντονο άγχος ή κατάθλιψη ή έχει αυτοτραυματικές τάσεις, τότε θεωρείται πιο σωστό να ξεκινήσει να εργάζεται με έναν ειδικό ψυχολόγο ο οποίος θα μπορέσει να τον βοηθήσει να διαχειριστεί πιο εύκολα αυτές τις δυσκολίες και να βγει από το αδιέξοδο. Σε αντίθεση, αν το παιδί σου είναι ψυχικά υγιές και δεν αντιμετωπίζει οποιεσδήποτε συναισθηματικές δυσκολίες ή τραύματα, αλλά του λείπει αυτοπεποίθηση, δεν ξέρει πώς να βάλει προτεραιότητες και να πάρει σωστές αποφάσεις για τη ζωή του  ή απλά χρειάζεται ενίσχυση σε θέματα υλοποίησης στόχων και προσωπικής ανάπτυξης, τότε το youth coaching φαίνεται να είναι ακριβώς αυτό που χρειάζεται για να προχωρήσει με εμπιστοσύνη, αυτογνωσία και δύναμη στη ζωή του.

 

Μπορούν να συνδυαστούν;

Οι δύο αυτές προσεγγίσεις αποτελούν ένα εξαιρετικό συνδυασμό, καθώς ένας νέος μπορεί παράλληλα να εργάζεται με έναν ψυχολόγο για να αντιμετωπίσει μια βαθύτερη συναισθηματική δυσκολία του και παράλληλα να συνεργάζεται και με έναν youth coach με σκοπό να μάθει να θέτει στόχους και να ενισχύσει την αυτοπεποίθησή του. Οι δύο αυτές προσεγγίσεις μπορούν να λειτουργήσουν συμπληρωματικά.

Το κλειδί είναι ένας γονιός να γνωρίζει τις διαφορές των δύο προσεγγίσεων, έτσι ώστε να επιλέγει συνειδητά και με γνώμονα τις πραγματικές ανάγκες του παιδιού του, με αποτέλεσμα το παιδί να μπορέσει να αναπτύξει το δικό του μοναδικό μονοπάτι προς την ευτυχία και την ολοκλήρωση.