Το να είσαι σίγουρος και να παίρνεις αποφάσεις είναι ένα χάρισμα που πολλοί θαυμάζουν. Το θαυμάζουν γιατί οι περισσότεροι φοβόμαστε μην κάνουμε λάθος και πάρουμε την λάθος απόφαση. Ο φόβος της αποτυχίας ή οι συνέπειες μιας κακής απόφασης μπορεί να μας παραλύσουν. Αυτό συχνά οδηγεί σε αναβλητικότητα ή ακόμη και σε αποφυγή.
Η δυσκολία στη λήψη αποφάσεων μπορεί να οφείλεται σε πολλούς λόγους, που συχνά σχετίζονται με ψυχολογικούς, κοινωνικούς και πρακτικούς παράγοντες. Ακολουθούν οι κύριοι λόγοι, για τους οποίους μπορεί να δυσκολευόμαστε να πάρουμε αποφάσεις.
Όταν υπάρχουν πάρα πολλές επιλογές, μπορεί να είναι δύσκολο να συγκρίνουμε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα καθεμίας, οδηγώντας μας σε σύγχυση. Από την άλλη αν δεν έχουμε επαρκείς πληροφορίες, μπορεί να δυσκολευόμαστε να αξιολογήσουμε τις επιλογές μας.
Σε αυτή τη διαδικασία, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τους συναισθηματικούς παράγοντες, όπως το άγχος ή την πίεση, που συχνά μας κάνουν να βλέπουμε τα πράγματα πιο περίπλοκα απ’ ό,τι είναι. Και το τι θα πουν οι άλλοι για εμάς ή η πίεση να ικανοποιήσουμε τις προσδοκίες τους μπορεί να μας επηρεάσει αρνητικά.
Αν λοιπόν υπάρχουν κάποιοι που μπορούν και αποφασίζουν χωρίς να το μετανιώνουν, τι είναι αυτό που κάνουν αυτοί; Πώς σκέφτονται και πώς αξιολογούν ώστε να νιώθουν σίγουροι για τον εαυτό τους και να λαμβάνουν αποφάσεις έτσι εύκολα; Πώς μπορούμε να βρούμε την ‘’τέλεια’’ λύση; Ποιο είναι το σκεπτικό που πρέπει να αναπτύξουμε;
Για να ξεπεράσουμε αυτά τα εμπόδια, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ένα απλό και αποτελεσματικό μοντέλο λήψης αποφάσεων: το theYmodel™. Βάση αυτού οι άξονες που πρέπει να στέψουμε την προσοχή μας είναι τρεις:
1ος άξονας: Τι θέλω να κάνω. Δηλαδή πώς θα ωφεληθώ εγώ από την απόφασή μου. Ποια είναι η ανάγκη, το θέλω μου ή ο στόχος που έχω θέσει.
2ο; άξονας: Τι συμβαίνει γύρω μου. Δηλαδή ποιοι άλλοι είναι στο κάδρο της απόφασής μου; Πώς θα επηρεαστούν αυτοί; Ποιο είναι το χρονικό πλαίσιο & τι άλλο συμβαίνει ταυτόχρονα;
3ος άξονας: Το αποτέλεσμα, δηλαδή, τι θα κερδίσω και τι θα (υπάρχει πιθανότητα) να χάσω με αυτή την απόφασή μου.
Ένα παράδειγμα στον εργασιακό χώρο είναι το απλό να ζητήσουμε μια αύξηση στη δουλειά μας. Όπου είναι ξεκάθαρο το αποτέλεσμα που θα έχουμε εμείς. Παρόλα αυτά, μελετώντας τον 2ο άξονα, πρέπει να συνυπολογίσουμε την κατάσταση στην οποία βρίσκεται το αφεντικό μας. Υπάρχει περίπτωση την ημέρα που έχεις αποφασίσει να ζητήσεις την αύξηση, ο προϊστάμενος να έχει άλλα πράγματα στο κεφάλι του. Αν πάμε εμείς με τις συγκεκριμένες συνθήκες να ζητήσουμε αύξηση, τότε υπάρχει μια μεγάλη πιθανότητα να μην ληφθεί σοβαρά το αίτημά μας και να προκαλέσουμε αρνητική αντίδραση. Δηλαδή να δεχτούμε όλη την ένταση της κατάστασης με αποτέλεσμα οι συνέπειες των πράξεών μας να μην φέρουν το αποτέλεσμα που προσδοκάμε.
Μέσα από αυτήν τη διαδικασία, συνειδητοποιούμε ότι δεν αναβάλλουμε την απόφαση από φόβο ή ανασφάλεια, αλλά επειδή επιλέγουμε συνειδητά να περιμένουμε την κατάλληλη στιγμή για να αυξήσουμε τις πιθανότητες επιτυχίας μας.
Με αυτό το σκεπτικό, μπορώ και συνειδητοποιώ τις ανάγκες μου και γνωρίζω ποια πρόθεση ικανοποιεί η απόφαση την οποία θα πάρω. Αναπτύσσω την εν-συναίσθηση. Αντιλαμβάνομαι και προετοιμάζομαι για τις συνέπειες των πράξεών μου και αναλαμβάνω τις ευθύνες μου. Τέλος εκμεταλλεύομαι τον χρόνο, χωρίς να χρονοτριβώ στη λήψη της απόφασης και σε συζητήσεις και περιττές αναλύσεις.
Υιοθέτησε τη νοοτροπία του “αρκετά καλού” (good enough), αντί να περιμένεις την “τέλεια” απόφαση και πέρνα στη δράση. Οι περισσότερες καταστάσεις απαιτούν μια ικανοποιητική, όχι απόλυτη, λύση.
- Οι αναποφάσιστοι είναι από τους πιο παρεξηγημένους χαρακτήρες - 6 Μαΐου 2025
- Ο φόβος των ορίων - 22 Απριλίου 2025
- Πώς να είμαστε σίγουροι για τις αποφάσεις μας - 17 Μαρτίου 2025